ยศที่ได้รับการแต่งตั้งจากทางราชการนั้น จะติดตัวตลอดไปหรือไม่?

Question

สงสัยว่าอดีตนายกหลายท่านเคยเป็นทหารตำรวจ ต่อมาได้มารับใช้บ้านเมืองด้วยการบริหารประเทศ ทำไมยังต้องมียศนำหน้า เช่น พ.ต.ท. นั้น พลเอก นี้ ทั้งที่ออกจากราชการไปแล้ว มีระเบียบอะไรรองรับหรือเปล่า แล้วในต่างประเทศมีแบบนี้หรือไม่ หรือเป็นเฉพาะประเทศน่ารัก ๆ แบบเราเท่านั้น

Answer 1

ยศทหารและตำรวจในประเทศไทยตามแบบชาติตะวันตกเริ่มกำหนดให้มีขึ้นครั้งแรกในสมัยรัชกาลที่ 5 ซึ่งเป็นยุคที่มีการปรับปรุง และจัดระบบระเบียบการบริหารราชการแผ่นดินใหม่ตามแบบยุโรปในทุกด้าน โดยทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้แยกยศและบรรดาศักดิ์ออกจากกันอย่างเด็ดขาด และโปรดเกล้าฯ ให้ตราพระราชบัญญัติสำหรับลำดับยศนายทหารบกขึ้นในปี พ.ศ. 2431 กำหนดให้มียศทหารบกตามลำดับชั้นแบบอารยประเทศ ต่อมาเมื่อจัดระเบียบฝ่ายทหารบกเรียบรีอยแล้วจึงให้จัดระเบียบยศทหารเรือ โดยอนุโลมตามแบบกองทัพเรือต่างประเทศเป็นลำดับถัดมา

เมื่อมีการจัดตั้งกองทัพอากาศในสมัยรัชกาลที่ 8 ก็็ได้จัดระเบียบยศทหารโดยอนุโลมตามแบบกองทัพเรือ ส่วนยศของตำรวจนั้นได้นำรูปแบบยศของกองทัพบกมาปรับใช้โดยอนุโลม

ยศต่างๆ ในประเทศไทยสมัยปัจจุบันมีกฎหมายรองรับเป็นพระราชบัญญัติยศทหาร พุทธศักราช 2479 สำหรับยศของสามเหล่าทัพ[1] และพระราชบัญญัติยศตำรวจ พุทธศักราช 2480 สำหรับหน่วยงานตำรวจ

***โดยปกติยศของทหารตำรวจจะติดตัวไปจนตายค่ะ แม้ว่าจะลาออกจากราชการก่อนก็ตาม คุณตาดิฉันที่เป็นตำรวจแล้วลาออกมาเป็นสส.นครปฐมก็ยังมียศร.ต.ต. เหมือนเดิม แมัว่าจะลาออกจากราชการ ก็ยังคงยศไว้ค่ะ ยกเว้นแต่มีการทำผิดบางประการค่ะ
ตัวอย่างเช่นการถอดยศตำรวจทั้งแก่ผู้ที่อยู่ในราชการตำรวจ และที่พ้นจากราชการตำรวจไปแล้ว ให้กระทำได้เมื่อมีเหตุอย่างใดอย่างหนึ่ง ดังต่อไปนี้
(๑) ต้องคำพิพากษาของศาลถึงที่สุด ว่าทุจริตต่อหน้าที่ราชการ แม้ศาลจะพิพากษารอการกำหนดโทษ หรือกำหนดโทษแต่รอการลงโทษไว้ก็ตาม
(๒)ต้องคำพิพากษาของศาลถึงที่สุดให้ลงโทษจำคุก หรือโทษที่หนักกว่าจำคุก เว้นแต่ ความผิดลหุโทษ หรือความผิดที่ได้กระทำโดยประมาท
(๓)ต้องคำพิพากษาของศาลถึงที่สุดให้เป็นบุคคลล้มละลาย เพราะก่อให้เกิดหนี้สินขึ้นโดยทุจริต
(๔)กระทำผิดทางวินัยอย่างร้ายแรง และมีคำสั่งลงโทษไล่ออกจากราชการ
(๕) ประพฤติชั่วอย่างร้ายแรง สำหรับผู้ที่มิได้อยู่ในราชการหรือหน่วยงานของรัฐ
(๖) ต้องหาในคดีอาญาแล้วหลบหนีไป สำหรับผู้ที่มิได้อยู่ในราชการหรือหน่วยงานของรัฐ
(๗)ถูกสั่งให้ออกจากราชการ เพราะขาดคุณสมบัติมาตั้งแต่ก่อนได้รับการบรรจุเป็น ข้าราชการตำรวจ

สำหรับการถอดยศของตำรวจนั้นต้องเป็นไปตามพระราชบัญญัติยศตำรวจ พุทธศักราช 2480ค่่ะ
มาตรา 8 การถอดหรือการออกจากยศสัญญาบัตร ให้ทำโดยประกาศ พระบรมราชโองการ
มาตรา 9 การให้ออกจากว่าที่ยศสัญญาบัตร หรือการถอด หรือการ ออกจากยศประทวนนั้น ให้ผู้มีอำนาจหน้าที่แต่งตั้งสั่งได้ตามระเบียบราชการ
รายละเอียดดูได้จากที่นี่ค่ะ
http://www.lp.ago.go.th/law/law26/L26-08.htm

***ส่วนในต่างประเทศ ก็เหมือนกันค่ะ เพราะเราใช้ตามแบบเขามาค่ะ

Answer 2

ก็ต้องติดตัวเราไปตลอดแหละค่ะ จนเกษียณไปแล้ว ก็จะกลายเป็นอดีตแล้วต่อด้วยยศไงค่ะ